TEBLİĞ

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan:

SİGORTA SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA

STANDARDI (TFRS 4) HAKKINDA TEBLİĞ SIRA NO: 30’DA

DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

(SIRA NO: 88)

MADDE 1 – 25/3/2006 tarih ve 26119 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sigorta Sözleşmelerine İlişkin Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 4) Hakkında Tebliğ Sıra No: 30’un ekinde yer alan “Türkiye Finansal Raporlama Standardı (TFRS 4) Sigorta Sözleşmeleri” Standardının;

a) 4 üncü paragrafının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(d) İhraççının finansal teminat sözleşmelerini sigorta sözleşmesi olarak kabul ettiğini ve sigorta sözleşmelerine uygulanan muhasebe esaslarını kullandığını daha önce açıkça beyan etmiş olmaması durumunda finansal teminat sözleşmeleri. Bu durumda ihraç eden bu tür finansal teminat sözleşmelerine TMS 32, TFRS 7 ve TFRS 9’u ya da bu TFRS’yi uygulamayı seçebilir. İhraç eden bu seçimi sözleşme bazında yapabilir ancak sözleşme bazında yapılan bu seçim değiştirilemez.”

b) 7 nci paragraftan önce gelen başlık ile 7 nci ve 8 inci paragraflar aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Saklı türev ürünler

7. TFRS 9, işletmenin, bazı saklı türev ürünlerini esas sözleşmeden ayrıştırıp gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçmesini ve bunların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimleri kâr veya zarara dâhil etmesini zorunlu kılar. TFRS 9, saklı türev ürünün kendisi bir sigorta sözleşmesi olmadığı sürece, sigorta sözleşmesi içindeki saklı türev ürünlere uygulanır.

8. TFRS 9’daki hükümlerin bir istisnası olarak, opsiyonun kullanım fiyatı, esas sigorta yükümlülüğünün defter değerinden farklı olsa dahi, sigortalının sabit bir tutar (veya sabit bir tutara veya bir faiz oranına bağlı tutar) karşılığında sigorta sözleşmesinden cayma opsiyonunun sigortacı tarafından ayrıştırılması ve gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülmesi gerekli değildir. Ancak, cayma değerinin bir finansal değişkendeki (bir hisse senedi veya mal fiyatı veya endeks gibi) farklılığa göre değişmesi durumunda, TFRS 9’da yer alan hükümler, sigorta sözleşmesinde saklı olan nakit cayma opsiyonuna ya da satım opsiyonuna uygulanır. Ayrıca, sigortalının nakit cayma opsiyonunun ya da satım opsiyonunun, bu tür bir değişkende meydana gelen bir değişiklik nedeniyle kullanılması durumunda da söz konusu hükümler uygulanır (örneğin borsa endeksinin belirli bir seviyeye ulaşması durumunda kullanılabilen bir satım opsiyonu).”

c) 12 nci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“12. Sigortacı, bir sözleşmeyi ayrıştırmak için;

(a) Sigorta unsuruna bu TFRS’yi uygular.

(b) Birikim unsuruna TFRS 9’u uygular.”

ç) 34 üncü paragrafının (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(d) Söz konusu sözleşmenin, TFRS 9 kapsamına giren saklı türev ürün içermesi durumunda, söz konusu türev ürüne TFRS 9’u uygular.”

d) 35 inci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“35. 34 üncü paragraftaki hükümler, isteğe bağlı bir katılım özelliği içeren finansal araçlara da uygulanır. Buna ek olarak:

(a) İhraç edenin, isteğe bağlı tüm katılım özelliklerini yükümlülük olarak sınıflandırmış olması durumunda, tüm sözleşmeye (diğer bir ifadeyle hem garanti edilen unsura hem de isteğe bağlı katılım özelliğine) 15-19 uncu paragraflarda yer alan borç yeterlilik testi uygulanır. Garanti edilen unsura TFRS 9’un uygulanması sonucunda ortaya çıkacak tutarın belirlenmesi gerekli değildir.

(b) İhraç edenin, söz konusu özelliğin tümünü veya bir kısmını özkaynağın ayrı bir unsuru olarak sınıflandırmış olması durumunda, tüm sözleşmeye ilişkin olarak finansal tablolara alınmış olan yükümlülük, garanti edilen unsura TFRS 9’un uygulanmasıyla ortaya çıkacak tutardan daha az olamaz. Bu tutar, ilgili sözleşmeden cayma opsiyonunun gerçek değerini içerir. Ancak 9’uncu paragraf uyarınca opsiyonun, gerçeğe uygun değer üzerinden ölçümden muaf tutulması durumunda, bu tutarın, zaman değerini içermesi gerekli değildir. İhraç edenin, garanti edilen unsura TFRS 9’un uygulanmasıyla ortaya çıkacak tutarı açıklaması veya bu tutarı ayrı olarak sunması gerekli değildir. Ayrıca, finansal tablolara alınan toplam yükümlülüğün açık bir şekilde daha yüksek olması durumunda, ihraç edenin bu tutarı belirlemesi gerekli değildir.

(c) Söz konusu sözleşmeler finansal araç olsa dahi, ihraç eden, bu sözleşmelerin primlerini hasılat olarak finansal tablolarına almaya ve yükümlülüklerin defter değerlerinde meydana gelen artışı gider olarak finansal tablolarına almaya devam edebilir.

(d) Söz konusu sözleşmeler finansal araç olsa dahi, isteğe bağlı katılım özelliği içeren sözleşmelerde TFRS 7’nin 20(b) paragrafını uygulayan bir ihraç eden, kâr veya zararda finansal tablolara yansıtılan toplam faiz giderini açıklar; ancak bu gibi faiz giderlerini etkin faiz yöntemini kullanarak hesaplaması gerekli değildir.”

e) 41C paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve bu paragraftan sonra gelmek üzere aşağıdaki 41D paragrafı eklenmiştir.

“41C. [Silinmiştir]

41D. [Silinmiştir]”

f) 41F paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“41F. [Silinmiştir]”

g) 41G paragrafından sonra gelmek üzere aşağıdaki 41H paragrafı eklenmiştir.

“41H. TFRS 9 (2017 Sürümü), 3, 4, 7, 8, 12, 34, 35, 45 inci paragrafları, Ek A’yı ve B18-B20 paragraflarını değiştirmiş ve 41C, 41D ve 41F paragraflarını silmiştir. TFRS 9 uygulandığında söz konusu değişiklikler de uygulanır.”

ğ) 45 inci paragrafı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“45. TFRS 9’un 4.4.1 paragrafına bağlı kalınmaksızın, sigortacının, sigorta yükümlülüklerine ilişkin muhasebe politikalarını değiştirmesi durumunda, zorunlu olmamakla birlikte finansal varlıklarının bir kısmını veya tamamını gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçülecek şekilde yeniden sınıflandırmasına izin verilir. Söz konusu yeniden sınıflandırmaya, sigortacının bu TFRS’yi ilk kez uyguladığında muhasebe politikalarını değiştirmesi ve 22 nci paragrafta izin verilen müteakip bir politika değişikliği yapması durumunda izin verilir. Söz konusu yeniden sınıflandırma bir muhasebe politikası değişikliğidir ve TMS 8 uygulanır.”

h) Ek A’sında yer alan “Birikim unsuru” terimi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Birikim unsuru TFRS 9’a göre türev ürün olarak muhasebeleştirilmeyen ve ayrı bir araç olması durumunda TFRS 9 kapsamına girecek olan bir sözleşme unsuru.”

ı) Ek B’de yer alan B18 paragrafının (g) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(g) Belirli bir borçlunun, borçlanma aracının başlangıç veya yeniden yapılandırılmış şartlarına göre vadesi gelmiş bir ödemeyi yerine getirememesi nedeniyle, hamilin katlandığı zararları tazmin etmek amacıyla belirli ödemeler sağlayan kredi sigortaları. Bu sözleşmeler, garanti, bazı akreditif türleri, kredi türev temerrüt sözleşmesi ya da sigorta sözleşmesi gibi farklı yasal şekillere sahip olabilir. Bununla birlikte, bu sözleşmeler bir sigorta sözleşmesi tanımını karşılasa dahi, TFRS 9’daki finansal teminat sözleşmesi tanımını da karşılar ve bu TFRS’nin değil (bakınız: paragraf 4(d)) TMS 32³ ve TFRS 9 kapsamındadır. Ancak, finansal teminat sözleşmesi ihraççısının bu tür sözleşmeleri sigorta sözleşmesi olarak dikkate aldığını daha önce açık bir biçimde beyan etmesi ve sigorta sözleşmeleri için geçerli olan bir muhasebeleştirme yöntemini kullanmış olması durumunda, ihraççı bu tür finansal teminat sözleşmelerine TMS 32⁴ ve TFRS 9’u ya da bu TFRS’yi uygulamayı seçebilir.

3 İşletmenin TFRS 7’yi uygulaması durumunda, TMS 32’ye yapılan atıf, TFRS 7’ye yapılan atıf ile değiştirilir.

4 İşletmenin TFRS 7’yi uygulaması durumunda, TMS 32’ye yapılan atıf, TFRS 7’ye yapılan atıf ile değiştirilir.”

i) B19 paragrafının (e) ve (f) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(e) Bir tarafı finansal riske maruz bırakan, ancak sigorta riskine maruz bırakmayan türev ürünler; çünkü bu ürünler söz konusu tarafın yalnızca, bir veya birden çok belirli bir faiz oranında, finansal araç fiyatında, emtia fiyatında, döviz kurunda, fiyat veya oran endekslerinde, kredi derecesinde veya kredi endeksinde ya da başka bir değişkende (bu değişkenin finansal bir değişken olmaması halinde sözleşme taraflarından birine özgü olmaması şartıyla) meydana gelen değişikliklere dayalı olarak (bakınız: TFRS 9) ödeme yapmasını öngörür.

(f) Borçlunun vadesi gelmiş ödemeleri yerine getirmemesi nedeniyle hamil bir zarara katlanmamış olsa dahi, ödeme yapılmasını zorunlu kılan bir kredi teminatı (akreditif, kredi türevi temerrüt sözleşmesi ya da kredi sigorta sözleşmesi) (bakınız: TFRS 9).”

j) B20 paragrafının ilk iki cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“B20. B19 paragrafında tanımlanan sözleşmelerin, finansal varlık veya finansal yükümlülük ortaya çıkarması durumunda, söz konusu sözleşmeler TFRS 9 kapsamındadır. Ayrıca bu durum, sözleşmenin taraflarının, birikim muhasebesi olarak da adlandırılan ve aşağıdakileri içeren bir yöntemi kullanması anlamına gelmektedir:”

MADDE 2 – Bu Tebliğ yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.

MADDE 3 – Bu Tebliğ hükümlerini Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanı yürütür.